ΛΟΓΙΑ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΕΚΛΙΠΟΝΤΑ ΥΠΟΝΑΥΑΡΧΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗ ΠΝ
[ Στον Ι.Ν. Αγ. Βαρβάρας Χαλανδρίου, την Παρασκευή 15 Μαρ. 2024]

Από τον συμμαθητή και φίλο του, Υποναύαρχο ε.α. Μιχαήλ Πέρρα ΠΝ

Φίλε, συμμαθητή, συμπατριώτη Πάνο,
Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ να σε αποχαιρετήσουμε με θλίψη βαρειά από τον αδόκητο χαμό σου.
Άνοιξη, κι’ εσύ, ο πιο μικρός της τάξης μας, ο ευγενέστερος, έφυγες.
Τώρα σε άλλες θάλασσες αρμενίζεις, σ’ άλλους ορίζοντες.
Κατά τις ακτές του αιώνιου, όπου τόσοι δικοί σου και συμμαθητές σε περιμένουν.
Γνώστης πλέον μυστικών επτασφράγιστων για τους θνητούς.
Με σένα πέθανε και ο θάνατός σου. Πέρασες στην αθανασία…
Όμως τόσο την ζωή αγαπούσες. Τόσο την δημιουργία.
Τόσο την Πατρίδα, την οικογένειά σου και τους ανθρώπους.
Συντετριμμένοι σ’ αποχαιρετούμε.
Η οικογένειά σου, οι φίλοι σου και η Άνοιξη.
Και αναστοχαζόμαστε, οι συμμαθητές σου, τα χρόνια εκείνα της νιότης, των ονείρων στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, τους κοινούς πλόες με τα πολεμικά καράβια στο Αιγαίο, το Μυρτώο, το Κρητικό, το Λιβυκό, το Ιόνιο, πιστοί στον όρκο που το 1965, νέοι Σημαιοφόροι βροντοφωνήσαμε, για να είναι ανθισμένα πάντα τα ελληνικά πέλαγα..
Ήσουν μαζί μας κι’ ήμασταν μαζί σου.
Όλα σε αποχαιρετούν, Πάνο.
Το πέρασμά σου από την ζωή ήταν όμορφο, ευγενικό και αδόκητος ο χαμός σου.
Μας γέμισε πίκρα.
Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
Σε λίγο την σκεπασμένη με την σημαία μας σορό σου θα δεχθεί η Κορινθιακή γη που τόσο αγαπούσες.
Είθε το χώμα της να είναι ελαφρό.
Είθε ο Θεός των Ελλήνων να σε τάξει στους δικαίους και να δίνει δύναμη στη βυθισμένη στη θλίψη οικογένειά σου, στους δικούς σου, στους φίλους σου…

Μιχάλης Π.

________________________________________________________________

Αποχαιρετισμός από τον συμμαθητή και φίλο του
Υποναύαρχο ε.α. Αθανάσιο Ψηφία ΠΝ

[ Αναγνώσθηκε από την κόρη του, Μαρινίκη Ψηφία ]

_____…Άραγε, όταν δύο μήνες πριν μου έλεγες ότι έχει πλησιάσει ο καιρός μας για να αρχίσουμε να γράφουμε “τον ύστατο χαιρετισμό” ο ένας στον άλλο, είχες διαισθανθεί;
_____Φίλε και αδελφέ Πάνο, έχουνε περάσει 63 χρόνια από τότε που περάσαμε, έφηβοι, εγώ 18 και εσύ 16, την πύλη της Σ.Ν.Δ. με όνειρα…
_____Η γνωριμία η στενή και αδελφική πραγματοποιήθηκε και ρίζωσε το καλοκαίρι του 1962 στο Λονδίνο όταν, κατά ‘τα ειωθότα’ του εκπαιδευτικού πλου, υπέστης τα μύρια όσα. Από το σημείο αυτό ξεκινά η φιλία μας, η οποία υπερκάλυψε όλες τις προσδοκίες μας, γιατί ταυτιστήκαμε, αν και είμαστε διαφορετικοί χαρακτήρες.
_____Τα χρόνια της Σχολής κύλισαν πολύ γρήγορα και όταν ορκιστήκαμε Σημαιοφόροι, φύγαμε μαζί για τον Ν.Κ. Δεν ξεχνώ τον Ύπαρχο και τον Α’ Μηχανικό του πλοίου μας που μου έλεγαν “Εσύ και ο Μαυραγάνης είστε πηγές κακού”. Και το γιατί; Γιατί δίναμε μαζί αγώνες ‘για να πετύχουμε ισότητα’ με τους Μαχίμους συμμαθητές, στις παρελάσεις αλλά και …στις δεξιώσεις.
_____Τα χρόνια πέρασαν, με τη ζωή να κυλά στα καράβια, μέχρι το 1976 εσύ και εγώ το 1977, που πήγαμε για σπουδές  στο NPGS/Monterey. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη αγκαλιά σου στην κόρη μου Μαρινίκη, ξημερώματα 10/10…
_____Άφησα για το τέλος αυτό που υπήρξε ο πόθος της ψυχής σου, ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ, τον μονάκριβο γιό σου, και φυσικά την αξιαγάπητη σύζυγό σου ΝΊΚΗ. Αυτό που ζητούσες και δεν είχες μια ζωή, στο δείλι σχεδόν της ζωής σου ο Πανάγαθος Θεός σου το δώρισε…
_____Αδελφέ Πάνο, έφυγες ξαφνικά από μια ‘κακή στιγμή’ και το κενό που μας άφησες είναι δυσαναπλήρωτο.
_____Ευχόμαστε ‘Καλό Παράδεισο’ και να έχει η οικογένειά σου την εξ ουρανού παρηγορία…

_____Θανάσης Ψηφίας

________________________________________________________________

Αποχαιρετισμός από την Ηρώ Βαϊράμη,
“στον δεύτερο πατέρα της”

—–Αγαπημένε μου πατέρα (ή “τσιμπιτούλη”, όπως σε αποκαλούσα εγώ)
—–Μπορεί να έφυγες νωρίς, αλλά στις καρδιές μας θα ζεις για πάντα.
—–Σήμερα, για τελευταία φορά θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε για όσα έκανες για εμάς, σαν σύζυγος στη μητέρα μας, σαν αδελφός στην αδελφή σου, σαν πατέρας σε εμένα και τον Γιώργο, σαν φίλος στους φίλους σου, αλλά και σαν περήφανος Ναύαρχος στην πατρίδα μας.
—–Δεν σου έλεγα συχνά αυτά που νιώθω για εσένα, αλλά σήμερα, σε αυτό το τελευταίο αντίο, θα ήθελα να σου πω:
—–Σ ’ευχαριστώ που με βοήθησες να διαμορφώσω τη ζωή μου.
—–Σ ’ευχαριστώ που με δίδαξες τόσα πολλά. Δεν ήσουν ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Με έκανες όλα αυτά που είμαι σήμερα.
—–Σ ’ευχαριστώ που πάντα μου έδινες χώρο και χρόνο να είμαι ο εαυτός μου.
—–Σ ’ευχαριστώ που ήσουν πάντα εκεί όταν σε χρειαζόμουν.
—–Σ ’ευχαριστώ για κάθε μέρα και στιγμή που μοιραστήκαμε μαζί.
—–Σ ’ευχαριστώ για το καθοδηγητικό σου χέρι.
—–Σ ’ευχαριστώ που ήσουν ο πρώτος άνθρωπος που πίστεψε σε μένα και έκανες πολλά από τα όνειρά μου πραγματικότητα.
—–Ήσουν ένας σπουδαίος άνθρωπος και πάντα, είτε ήμουν σωστή είτε λάθος, μου πρόσφερες ασφάλεια, πολλή αγάπη και πολλή στοργή.
—–Ήσουν ένα δώρο ζωής για εμένα, ο δεύτερος μπαμπάς που είχα ανάγκη όταν γνωριστήκαμε και, όπως ήθελες πολύ, μας διαμόρφωσες έτσι ώστε, ό,τι και να μας φέρει η ζωή από εδώ και πέρα, δεν θα μας λυγίσει, γιατί θα έχουμε έναν άγγελο εκεί ψηλά να μας προσέχει…
—–Σ’ ευχαριστώ πολύ που διάλεξες να γίνεις ο μπαμπάς μου!
—–Σ’ αγαπώ πολύ!
—–Καλό ταξίδι Ναύαρχέ μας! Καλό ταξίδι “τσιμπιτούλη” μου!
—–
—–Ηρώ

________________________________________________________________

Αποχαιρετισμός από τον γιό του Γιώργο

Πολυαγαπημένε μου πατέρα,
—–Σήμερα σε αποχωριζόμαστε για το μεγαλύτερό σου ταξίδι.
—–Οικογένεια, φίλοι και γνωστοί, θα σε θυμόμαστε για πάντα, ο καθένας με τον δικό του διαφορετικό τρόπο.
—–Σαν οικογένεια, θα συνεχίσουμε να φέρουμε το όνομά σου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
—–Θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε στις αρχές και στους κανόνες που μας δίδαξες, πάντα περήφανοι που σε είχαμε δίπλα μας ως γονιό και σύζυγο.
—–Όσες θύελλες και αν βρίσκαμε μπροστά μας, πάντα ήξερες πώς να κουμαντάρεις το καράβι, πάντα ήσουν το στήριγμα και η κολώνα του σπιτιού μας, μαζί με τη μαμά, που τώρα θα συνεχίσει να είναι κι’ ας μην είσαι εδώ, πάντα έχοντάς σε στο νου της.  
—–Για εμένα, εκτός από πατέρα μου, αποτέλεσες και θα συνεχίσεις να αποτελείς τον καλλίτερό μου φίλο, τον μεγαλύτερο δάσκαλο και ένα παράδειγμα προς μίμηση. Μαζί, τόσο σε ευχάριστες όσο και σε δυσάρεστες στιγμές, ήμασταν εκεί ο ένας για τον άλλο, σ’ αυτόν το δρόμο που ονομάζεται ‘ζωή’.
—–Η αγάπη, ο σεβασμός και η συντροφιά που με έκανες να νιώσω, είναι κάτι το ανεξήγητο για κάποιον που δεν το έχει ζήσει. Από το να διαβάσεις μαζί μου, μέχρι και να πας μαζί μου στο γήπεδο, τα έκανες σχεδόν όλα για εμένα τον “Κάτα” σου.
—–Εύχομαι να μην ταλαιπωρήθηκες πολύ τον τελευταίο καιρό και η ανάπαυσή σου να γίνει εν ηρεμία, γνωρίζοντας ότι έζησες μια γεμάτη και αξιοζήλευτη ζωή και αφήνοντας πίσω μια σημαντική παρακαταθήκη, που θα διαφυλαχτεί.
—–Τέλος, το μόνο που ελπίζω είναι να φανώ αντάξιός σου ως άνθρωπος και, ως γονιός μια μέρα, να καταφέρω να προσφέρω έστω τη μισή από την αγάπη και τη φροντίδα που έδειξες σε εμένα.
—–Καλό Παράδεισο Πατέρα!

—–Γιώργος