Η διήμερη φθινοπωρινή εκδρομή μας, 18-19/11/2024,
για Βυτίνα – Πλανητέρο – Καλάβρυτα,
με επισκέψεις σε Ι.Μ. Αγ. Φωτεινής Μαντινείας, Σπήλαιο Λιμνών,
Μνημείο Ηρώων Αγωνιστών του 1821, Ι.Μ. Αγίας Λαύρας,
Τόπο Θυσίας Καλαβρύτων και Φαράγγι του Βουραϊκού με τον οδοντωτό
—–Ήταν μια ακόμα πετυχημένη εκδρομή του Συνδέσμου μας, αυτή τη φορά στα Καλάβρυτα. Ιδανικός ορεινός προορισμός, διασχίζοντας τα βουνά του Μαινάλου και του Χελμού και απολαμβάνοντας τα γραφικά χωριά τους.
—–Αγία Φωτεινή Μαντινείας, Βυτίνα, Πλανητέρο, Σπήλαιο λιμνών, Καλάβρυτα, Αγία Λαύρα, Ηρώον 1821, Τόπος θυσίας και Βουραϊκός με τον οδοντωτό, από Καλάβρυτα προς Διακοπτό.
—–Πολύ χαρούμενη παρέα, πολύ ζεστή ατμόσφαιρα, υπέροχες ηλιόλουστες μέρες καθορίζουν τις εντυπώσεις μας και είμαστε έτοιμοι, εν αναμονή επόμενης εξόρμησης.
—–Θα προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε περιληπτικά τους σταθμούς της περιήγησης μας, για όσους θέλουν να τη θυμηθούν και για όσους θέλουν να τη γνωρίσουν…
A1. Η πρώτη ημέρα ξεκινά με επίσκεψη στον Ι. Ν. Αγίας Φωτεινής Μαντινείας
_____Η Αγία Φωτεινή είναι ναός που βρίσκεται απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο της Μαντινείας. Ο ναός χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Κώστα Παπαθεοδώρου, μαθητή του Πικιώνη. Ο Παπαθεοδώρου ήταν απλός άνθρωπος. Μάζευε ο ίδιος τα υλικά που εύρισκε στην περιοχή, τα επεξεργαζόταν και τα τοποθετούσε, με τις γνώσεις του περί στατικής και τη δική του αισθητική. Ξεχωρίζει για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική του, που είναι κράμα διαφόρων ρυθμών.
_____Ο Κ.Π. πίστευε ότι ο Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός, το χριστιανικό πνεύμα, είναι συνέχεια του αρχαιοελληνικού. Και αυτό προσπάθησε να δείξει με το έργο του. Το αποτέλεσμα προκάλεσε αντικρουόμενες απόψεις στους επισκέπτες και προβληματισμό στην εκκλησία.
_____Οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το έργο στην Αγ. Φωτεινή είναι:
* Δεν έχει καθόλου τσιμέντο.
* Τα ψηφιδωτά δάπεδα με αρχαίους μύθους και χριστιανικές ιστορίες.
* Εσωτερικές καμάρες, κίονες και αετώματα.
* Το κλασσικό οκταγωνικό, βυζαντινό σχέδιο με στοιχεία από ντόπια φτωχοκάλυβα.
* Οι αγιογραφίες που θυμίζουν αρχαία Ελλάδα και πρόσωπά αγίων που παραπέμπουν σε Έλληνες φιλοσόφους.
* Ο Ναός, το Ηρώο και το Φρέαρ συμβολίζουν την Αγ. Τριάδα.
Β1. Επίσκεψή στην πάντα υπέροχη κωμόπολη της Βυτίνας
_____Το αρκαδικό χωριό με τους 650 μόνιμους κατοίκους, που όλοι μας το έχουμε επισκεφθεί τουλάχιστον μία φορά, είναι σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 1033 m στο Μαίναλο και έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.
_____Μας κέρδισαν τα γραφικά δρομάκια της με τα υπέροχα μαγαζάκια, που όλοι μας βρήκαμε κάτι να αγοράσουμε, αλλά και η κεντρική πλατεία, όπου ζεσταθήκαμε με τσίπουρα, καφέδες, ζεστή σοκολάτα, τσάγια του βουνού και λουκουμάδες…
___________________
Γ1. Συνέχεια στο πλατανοδάσος του Πλανητέρο
_____Το αχαϊκό χωριό Πλανητέρο είναι ένα μυθικά ωραίο μέρος. Βρίσκεται εντός της περιοχής Natura 2000, “Όρος Χελμός και ύδατα Στυγός”, και είναι κτισμένο σε υψόμετρο ~700 μ. στην πλαγιά του μεγαλοπρεπούς όρους. Περιτριγυρίζεται από θεόρατα πλατάνια (κάποια με διάμετρο έως και 4μ.), που ανάμεσά τους τρέχει ο ποταμός Αροάνιος.
_____Η εποχή ήταν ιδανική, με τα πεσμένα φύλλα να δημιουργούν ένα παχύ κιτρινο-κόκκινο στρώμα πάνω στο χώμα. Εκεί ανάμεσα υπάρχει μία πολύ γραφική ταβέρνα, “Ο Πλανητέρος”, με δικό της ιχθυοτροφείο και, φυσικά, διάφορες σπεσιαλιτέ με πέστροφες.
_____Το μόνο αρνητικό, που μας γέμισε ανησυχία, είναι ότι το πλατανοδάσος έχει προσβληθεί από σοβαρή ασθένεια, και βλέπει κανείς πολλούς κορμούς γερμένους, με σπασμένα κλαδιά, ή και να έχουν πέσει στο χώμα… Σαν άταφοι νεκροί…
Δ1. Ξενάγηση στο Σπήλαιο των Λιμνών 
_____Σε υψόμετρο 827 μ., στο δρόμο από Κλειτορία προς Καλάβρυτα και 17χλμ πριν από την πόλη, είναι το εντυπωσιακό Σπήλαιο των Λιμνών. Το συγκεκριμένο αξιοθέατο, που δεν υπήρχε στον αρχικό μας σχεδιασμό, ήταν μια πετυχημένη επιλογή που πήραμε …καθ’ οδόν, με πρόταση της εξαιρετικής συνοδού μας, Κας Αγγελικής Τζώρα. Το σπήλαιο είναι ‘μυστηριώδες’ και διαφορετικό από τα συνηθισμένα σπήλαια της χώρας μας, κυρίως λόγω των λιμνών του, που επεκτείνονται διαδοχικά, σε τρεις ορόφους.
_____Έχει εξερευνηθεί σε μήκος 1980 μ. κυρίως από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία, με πρόεδρο την αείμνηστη Άννα Πετροχείλου, στη μνήμη της οποίας είναι αφιερωμένη η πρώτη αίθουσα. Τα 500 περίπου μέτρα και οι τρεις από τις 13 λίμνες είναι σήμερα επισκέψιμες, χάρη στον υπερυψωμένο ασφαλή διάδρομο και μεταλλικές γέφυρες, που κάνουν εύκολη την πρόσβαση. Αλλά δυστυχώς, η ξηρασία των τελευταίων ετών άφησε τις λίμνες άδειες από νερό -το πολύ μέχρι 20 εκ. σήμερα. [Οι εντυπωσιακές φωτογραφίες που κοσμούν τη στοά εισόδου, προέρχονται από λήψεις προ 5 ετών].
_____Όπως μας πληροφόρησε η ξεναγός, στον κατώτερο από τους τρεις ορόφους του σπηλαίου βρέθηκαν απολιθώματα οστών ανθρώπων, ζώων και ιπποπόταμου.
Ε1. Τελευταίος σταθμός της πρώτης ημέρας ήταν η πόλη των Καλαβρύτων.
_____Η ίδια η πόλη -είχαμε χρόνια να την επισκεφθούμε- μας άφησε ευχάριστες εντυπώσεις. Η καθαριότητά της αρχικά, τα ιστορικά κτήρια, η εκκλησία του Αγ. Αλεξίου στην πλατεία Πετμεζαίων, το Ιστορικό Μουσείο του ολοκαυτώματος (το πρώην ιστορικό Δημοτικό Σχολείο, το σταθμό του ‘οδοντωτού’…
_____Όλα μας συγκινούσαν και μας γέμιζαν διάφορες σκέψεις. Γενικώς η αίσθηση που είχαμε όλοι μας στην πόλη ήταν η συγκινητικά άσβεστη μνήμη των κατοίκων για τους ήρωες, τους οποίους τιμούν στην καθημερινότητα με σεβασμό και αξιοπρέπεια.
_____Αλλά το πρώτο βράδυ της εκδρομής μας, θελήσαμε να γνωρίσουμε και τη …νυκτερινή ζωή της πόλης. Αν και εκτός τουριστικής περιόδου και “καθημερινή” (Δευτέρα βράδυ), βρεθήκαμε σε ένα συμπαθέστατο μπαρ, με ζεστή –όχι μόνο από το αναμμένο τζάκι- ατμόσφαιρα και ευχάριστη μουσική, για να κλείσουμε όμορφα τη μέρα μας.
Η επόμενη μέρα ήταν μέρα επισκέψεων και προσκυνήματος στους ιστορικούς και ιερούς χώρους και μνημεία, για τα οποία μας είναι γνωστά τα Καλάβρυτα.
Α2. Το Ηρώον των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821.
_____Το σπουδαιότερο μνημείο της πατρίδας μας για την εθνική παλιγγενεσία του 1821 δεσπόζει επιβλητικά στο γραφικό λόφο του προφήτη Ηλία στα Καλάβρυτα.
_____Χρειάστηκαν 75 χρόνια για να ολοκληρωθεί το επιβλητικό μνημείο, και να γίνουν τα αποκαλυπτήριά του στις 25 Μαρτίου 1971, κατά τον εορτασμό των 150 χρόνων από την Επανάσταση.
_____Στη σημερινή του μορφή αποτελείται από σύνθεση τριών αγαλμάτων, που παριστάνουν τη συμμετοχή των αγωνιστών και του κλήρου στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον τούρκο κατακτητή.
Β2. Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας. 
_____Η επίσκεψη μας στην ιστορική Μονή δεν θα ήταν πλήρης χωρίς την εξαιρετική ξενάγηση από Αρχιμανδρίτη της Μονής. Μας περιέγραψε γεγονότα και στιγμές από την κήρυξη του Αγώνα και την ευλογία του Λαβάρου της Επανάστασης από τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό, στις 21 Μαρτίου 1821.
_____Το αυθεντικό λάβαρο της επανάστασης, το πολύτιμο αδαμαντοκόλλητο ευαγγέλιο, δώρο της μεγάλης Αικατερίνης, τα πολύ παλαιά βιβλία και τις περγαμηνές της Μονής και τις μοναδικές της εικόνες [όλα πρωτότυπα και αυθεντικά], μας ταξίδεψαν στο μακρινό παρελθόν, με την γαλήνη και την ηρεμία της σημερινής ελευθερίας, αλλά και της υπέροχης φθινοπωρινής φύσης που ομόρφυνε όλη μας την επίσκεψη….
Γ2. Τόπος Θυσίας
_____Ένα ξεχωριστό μνημείο της πόλης και ιερό προσκύνημα είναι ο Τόπος Θυσίας στο λόφο ΚΑΠΗ. Στη ράχη του λόφου οδηγήθηκαν όλοι οι άντρες, από 14 χρονών και πάνω, από τους Γερμανούς Ναζί στις 13 Δεκεμβρίου 1943, όπου και εκτελέσθηκαν βάναυσα μέχρις ενός. Ένας μαρμάρινος σταυρός στην κορυφή του λόφου και μία κατακόμβη στη ρίζα του, με αναρτημένα μικρά καντήλια, ισάριθμα με τις οικογένειες των εκτελεσθέντων, σου φέρνουν δάκρυα στα μάτια, βάρος στην καρδιά, πόνο στο στήθος…
_____Το σκηνικό συμπληρώνει το γλυπτό της “πετρωμένης μάνας”, έργο της Άννας Βαφία. Στις όρθιες πλάκες που περιβάλλουν το χώρο, αναγράφονται τα ονόματα και οι ηλικίες των νεκρών. Τα δάκρυα του επισκέπτη τρέχουν διαβάζοντας ονόματα αγοριών 12, 13, 14, 15, 16, 17 χρονών…
_____Τη θαυμάσια διαμόρφωση του χώρου έκαναν οι αρχιτέκτονες Ιωάν. Λιάπης, Ηλ. Σκουρμπέλος και Χρ. Ιακωβίδης, το 1970.
Δ2. Το Δημοτικό Σχολείο – Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος 
_____Το σημερινό “Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος” ήταν το Ιστορικό Δημοτικό Σχολείο, εκεί όπου έμελλε να ανοίξει η αυλαία και να παιχτεί η πρώτη πράξη του Καλαβρυτινού δράματος. Εδώ υπήρξε, κατά παραπλανητικό τρόπο, ο χώρος της συγκέντρωσης των κατοίκων, του απάνθρωπου διαχωρισμού των οικογενειών, του οδυνηρού αποχωρισμού απ’ αυτές των ανδρών, του φρικτού εγκλεισμού των γυναικοπαίδων και του βίαιου απεγκλωβισμού τους. Κάποια στιγμή από το υπόγειο του κτιρίου ξεκίνησε φωτιά. Ευτυχώς, οι γυναίκες κατόρθωσαν να σπάσουν μία πόρτα και να γλυτώσουν από το κάψιμο, για να αρχίσει γι’ αυτές το μαρτύριο της ανεύρεσης και ταφής των ανθρώπων τους, αλλά και της επιβίωσής τους και των παιδιών τους, σε ένα χωριό με λεηλατημένα και καμένα τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους…
_____Σήμερα, στο ιστορικό αυτό κτίριο, ανακαινισμένο και διαμορφωμένο σε Μουσείο, μπορέσαμε σε μια σύντομη περιήγηση να δούμε ιστορικά και φωτογραφικά αρχεία (και σε ψηφιακή μορφή), αλλά και ολίγα προσωπικά αντικείμενα των εκτελεσθέντων, όπως ρούχα, ρολόγια, ταυτότητες κ.ά.
_____Αλλά και στον περίβολο του Μουσείου, θαυμάσαμε το εντυπωσιακό γλυπτό, με τίτλο “Οι πόλεμοι δεν έχουν νικητές”, του εξαιρετικού γλύπτη Νικ. Δημόπουλου, που απεικονίζει μια γυναίκα να σέρνει τον εκτελεσθέντα-νεκρό άντρα της με το ματωμένο σακάκι του, υπό τα πονεμένα βλέμματα των δύο μικρών παιδιών της…
Ε2. Η αναχώρηση με τον οδοντωτό, μέσω Βουραϊκού
_____Φτάσαμε στις τελευταίες ώρες της εκδρομής μας με μία εξαιρετικά ‘θεαματική’ επιλογή. Ο γραφικός οδοντωτός σιδηρόδρομος, που συνδέει τα Καλάβρυτα με το Διακοπτό, διασχίζει το βαθύ και απόκρημνο φαράγγι που έχει χαράξει και διατρέχει ο Βουραϊκός ποταμός, χαρίζοντας μας μοναδικές εικόνες. (Αλλά και εδώ εμφανή τα αποτελέσματα μη επαρκών βροχοπτώσεων τα δύο τουλάχιστον τελευταία χρόνια)…
_____Με αυτές εικόνες στο μυαλό, αποχαιρετίσαμε τον οδοντωτό και επιβιβαστήκαμε στο πούλμαν που μας περίμενε στο Διακοπτό για επιστροφή στην Αθήνα.
Και εις άλλα με υγεία !
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν, ταξινομούνται κατά ημέρα
και χώρους επισκέψεως.
Όπως συνηθίζουμε πάντα, με click στα επί μέρους εικονίδια, μεγεθύνονται οι φωτογραφίες.
1η ημέρα, στάση Α:
Αγία Φωτεινή Μαντινείας
1η ημέρα, στάση Β:
Βυτίνα
1η ημέρα , στάση Γ:
Πλανητέρο
1η ημέρα , 4η στάση:
Σπήλαιο Λιμνών
1η ημέρα , σταθμός:
Καλάβρυτα
2η ημέρα , στάση Α:
Ηρώον Αγωνιστών 1821
2η ημέρα , στάση Β:
Ι.Μ. Αγίας Λαύρας
2η ημέρα , στάση Γ:
Τόπος Θυσίας
2η ημέρα , επίσκεψη:
Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος
2η ημέρα , αναχώρηση:
Με τον Οδοντωτό, μέσω Βουραϊκού
